Bilimsel makalede giriş kısmını yazmanız için 10 öneri
Bilimsel makalede giriş bölümü, sizin çalışma alanınıza ne kadar hakim olduğunuzu gösteren bölümdür. Bu bölüm, yapmış olduğunuz çalışmanın alanınızda yapılan diğer çalışmalardan farkını ve alana yapacağınız katkıyı göstererek bilimsel makalenizin değerini ortaya koyar.
Bilimsel makalenin giriş bölümü birçok amaca hizmet eder. Çalışmanızın altyapısını sunar, konunuzu ve amaçlarınızı tanıtır ve makaleye genel bir bakış sağlar. İyi bir tanıtım, sağlam bir temel sağlar ve okuyucuları makalenizin ana bölümlerine (yöntemler, sonuçlar ve tartışma) devam etmeye teşvik eder.
Çalışmanızın altyapısını sunup diğer bölümlere bağlanmasını sağlamanız gerekmektedir. Bunun için, dikkate alınan araştırma problemini veya sorduğunuz araştırma sorusunu tanımlayarak (makalenin ana gövdesinde, problemin çözümünü veya sorunun cevabını sunacaksınız) ve geçmişte yapılan diğer çözümleri veya yaklaşımları kısaca gözden geçirerek yapabilirsiniz.
Genel olarak bilimsel makalede giriş bölümü şu soruları cevaplamalıdır;
- Çözülmesi gereken sorun nedir?
- Mevcut çözüm var mı?
- Hangisi en iyidir?
- Başlıca sınırlama nedir?
- Ne başarmayı umuyorsanız?
Basitçe ifade etmek gerekirse, bilimsel makalede giriş bölümünde ‘Neden?’ sorusunun cevabı verilmelidir. Bu soru “Neden araştırmak için seçtiniz?“, “Neden önemlidir?“, “Neden belirli bir yöntemi veya yaklaşımı benimsediniz?” gibi sorularla derinleştirilebilir.
Giriş bölümünü, makalenin geri kalanındaki bilgi boşluğunu dolduracağı veya geniş araştırma alanı içinde sizin araştırma konunuzu tanımlayıp savunduğunuz bölüm olarak da düşünebilirsiniz.
Aşağıdaki önerileri dikkate alarak hem bilimsel makalenizin giriş bölümünü uygun bir şekilde yazmış hem de bilimsel makalenizin reddedilmesine sebep olacak bazı hataları da azaltmış olursunuz.
Bilimsel makalede giriş bölümü yazımı için öneriler
1. Genelden özele doğru anlatın
Bilimsel makalede giriş bölümünün ilk paragrafında araştırma alanınızı kısaca açıklayın ve makalenizin konusuna doğru konuyu daraltın. Böylece araştırma konunuzu daha geniş alanda konumlandırmanıza yardımcı olur ve çalışmanızı yalnızca alanınızdaki uzmanlar için değil, daha geniş bir kitleye erişilebilir hale getirmiş olursunuz.
2. Amaç ve önemi belirtin
“Konunun önemini göstermeme” veya “belirli bir motivasyondan yoksun olma” gibi sebeplerden dolayı reddedilen makalelerde, genellikle bu nokta ihmal edilmiştir. Neyi başarmak istediğinizi ve okuyucunun neden bu başarınızla ilgilenmesi gerektiğini belirtin. Temel yapı “A’yı yapmayı hedefliyoruz, ki bu önemlidir, çünkü B’ye yol açacaktır.” şeklinde olabilir.
3. Aşırı alıntıdan kaçının
Editörler kendi dergilerinin bakış açılarına doğal bir şekilde uyum sağlamış makaleleri yayınlamak ister. Güncel inceleme makaleler (review) ile bazı orijinal ve önemli esere atıfta bulunarak çalışmanızın dayandığı temel bilimsel yayınları eklemeniz uygun olacaktır.
Ancak bunu yaparken aşırı referans vererek yapmaktan kaçının. Vereceğiniz referansların konu ile alakalı çalışmanızı destekleyici olmasına özen gösterin.
Odağınızı çalışmanızın belirli konusuna daralttıktan sonra, çalışmanızla ilgili en yeni ve en alakalı literatürü uygun bir şekilde vermelisiniz. Literatür incelemeniz eksizsiz olmalı, ancak aşırı uzun olmamalıdır. Unutmayın ki, bir inceleme makalesi (review) değil araştırma makalesi yazıyorsunuz.
Bilimsel makalede giriş bölümünün çok uzun veya alıntılarla dolduğunu fark ederseniz, inceleme makalelerinde zaten özetlenmiş olan tüm makalelerden ziyade inceleme makalelerine atıf yapabilirsiniz.
4. Bir cümle için çok fazla referans vermemeye çalışın
“Bir çok çalışma A ve B’nin arasında kayda değer bir ilişki bulmuştur. [4-15]” böyle yazılmış bir cümle çok fazla sayıda atıf içermektedir. Bu referanslar konunuzu açıklamak için ideal olabilir ve hiç birinden vazgeçmek istemeyebilirsiniz. Ancak örnekteki cümle, verilen referanslar için yeterince kapsayıcı ve açıklayıcı değildir.
Eğer ki tüm bu referansları vermek istiyorsanız, daha detaylı bir şekilde vermeniz gerekmektedir. Örneğin; “A ve B arasında kayda değer bir ilişki erkeklerde [4-7] kadınlarda [8-11] ve çocuklarda [12-15] bulunmuştur.
5. Hipotezinizi veya araştırma sorunuzu açıkça belirtin
Deneysel bilimlerde araştırma için, bir hipotez belirtmek araştırmayı çerçevelemenin etkili bir yolu olabilir.
Örneğin, “Bu çalışmada, A’nın B yöntemi sayesinde C ile ilişkili olduğunu gösterilmektedir” yerine “Bu çalışmada A’nın C ile ilişkili olduğunu varsayılmakta ve bu hipotezin test edilmesi için B yöntemi kullanılmaktadır.”
Teorik bilimler veya keşif araştırmaları için, bunun yerine bir araştırma sorusu belirtmeyi düşünebilirsiniz:
“Bu çalışmada, aşağıdaki araştırma sorusunu incelenmektedir: A, B ile ilişkili mi?”
Araştırma sorusunun her zaman soru formunda (bir soru işareti ile) ifade edilmesi gerekmediğini unutmayın; bunun yerine, soruyu açıklayıcı bir cümleye koyabilirsiniz:
“Bu çalışmada, A’nın B ile ilişkili olup olmadığını araştırılmaktadır.”
Hipotezler ve araştırma soruları etkilidir, çünkü bilimsel makaleye şekil vermeye yardımcı olurlar ve okuyucuları bilimsel makaleye sorunsuzca yönlendiren “yön tabelası” olarak hizmet ederler.
Böylece sadece okuyucular için değil aynı zamanda dergi editörlerini ve dergiyi inceleyecek hakemleri de bilimsel makalenizin konusu hakkında yönlendirme şansını bulursunuz.
6. Makaleye genel bir bakış vermeyi düşünün
Bilimsel makale giriş bölümünde düzenli bir genel bakış bazı alanlarda diğerlerinden daha yaygındır. Özellikle teknolojide yaygın olmakla birlikte tıpta daha az görülür. Girişinizin son paragrafında, alanınıza uygunsa makalenizi bölüm bölüm vermeyi göz önünde bulundurabilirsiniz.
Örneğin, “Bölüm II’de analiz yöntemleri ve kullanılan veri kümeleri açıklanmaktadır. Bölüm III’te sonuçlar sunulmaktadır. Bölüm IV’te sonuçlar tartışılmış ve bulgular literatürdekilerle karşılaştırılmıştır. Bölüm V’de sonuçlar ve gelecekteki araştırmalar için olası konuları önerilmektedir.”
7. Bilimsel makalede giriş bölümünü kısa tutmaya çalışın
Bilimsel makalede giriş bölümünün aşırı uzun olmasından kaçının. 500-1000 kelime içeren bir giriş bölümü ideal uzunluktadır diyebiliriz. Ancak bilimsel makaleyi göndermeyi düşündüğünüz derginin yönergelerini ve geçmiş sayılarını kontrol etmek daha doğru olacaktır.
8. Gösterin anlatmayın
Bilimsel makalede giriş bölümünün bir amacı, araştırma konunuzun neden çalışmaya değer olduğunu açıklamaktır. En yaygın hatalardan biri de, “A konusu önemlidir” şeklinde bir cümleyi doğrudan vermektir. Konunun önemli olduğunu söylemek yerine, konunun neden önemli olduğunu gösterin.
Örneğin, “Yeni malzemelerin geliştirilmesi otomotiv endüstrisi için önemlidir” yazmak yerine, “Yeni malzemelerin geliştirilmesi otomotiv endüstrisinin güvenliği ve yakıt ekonomisini geliştirecek daha güçlü, daha hafif araçlar üretmesi için gereklidir.”
9. Okuyucuyu detaylara boğmayın
Bilimsel makalede giriş bölümünde, makaleniz yöntemlere başlamadan önce çalışmanın ana sonuçlarını genel olarak özetleyen bir alandaysa, çok fazla ayrıntılı sonuç belirtmekten kaçınmalısınız. Çünkü bu sonuçların düzgün bir şekilde anlaşılması için makalenizin diğer bölümlerinde genişletilmesine ihtiyacı vardır.
“Algoritmamızın belleğin % 55’ini ve geleneksel algoritmanın hesaplama süresinin % 45’ini gerektirdiğini görülmektedir.” demek yerine, girişteki bulgulara genel bir bakış vermek daha iyidir: “Burada önerilenleri karşılaştırdığında bellek kullanımı ve hesaplama hızı açısından geleneksel bir algoritmaya sahip algoritma, önerilen algoritmanın hem daha küçük hem de daha hızlı olduğunu gösteriyor”.
10. Dergi gereksinimlerini kontrol edin
Birçok derginin yazarlarına yönelik kılavuzlarında giriş için belirli gereksinimleri vardır. Örneğin, belirtilen maksimum kelime sayısı veya yönergeler hipotez ifadesi veya ana sonuçlarınızın bir özeti gibi belirli bir içerik gerektirebilir.
Bu tür gereksinimleri karşılamamanız durumunda makalenizin editörlük tarafından değerlendirmeye alınmama ihtimalini de göz önünde bulundurmanız oldukça önemlidir.
Kaynak:
Tüm bu önerilerin yanında bilimsel makalenizde arama motoru optimizasyonu (SEO) yaparak arama motorlarında üst sıralarda yer alıp daha fazla kitleye ulaşma şansını elde edebilirsiniz.
Eğer ki doktora tezinizden bilimsel makalenizi hazırlayacaksanız birtakım önerileri göz önünde bulundurmanız da faydalı olacaktır.
Bilgi paylaştıkça çoğalır.
