MS Word ile Mendeley kullanımı
Atıf yönetim yazılımlarından Mendeley, Endnote ve Zotero arasındaki karşılaştırılmasından sonra oldukça yaygın olarak kullanılan Mendeley atıf yönetim yazılımı ve Mendeley kullanımı hakkında detayları bu yazıda bulabilirsiniz.
Mendeley nedir?
Mendeley Reference Manager, Elsevier tarafından geliştirilmiş ve ücretsiz olarak sunulan internet ve masaüstü atıf yönetimi uygulamasıdır.
Mendeley, araştırmanızı düzenlemenize, başkalarıyla çevrimiçi işbirliği yapmanıza ve en son araştırmaları keşfetmenize yardımcı olabilecek bir atıf yöneticisi ve akademik sosyal ağdır.
Mendeley kullanımı ile şunları yapabilirsiniz:
- Tüm referanslarınızı tek bir kitaplıkta saklama, gruplama düzenleme ve arama
- Mendeley Cite kullanarak Microsoft® Word belgelerine sorunsuzca referanslar ve bibliyografyalar ekleme
- PDF’leri okuma, vurgulama ve açıklama ekleme ve tüm düşüncelerinizi birden çok belgede tek bir yerde saklama
- Referansları ve fikirleri paylaşarak başkalarıyla işbirliği yapma
MS Word ile Mendeley kullanımı
Mendeley kurulumu
Öncelikle Mendeley’in masaüstü programını indirmek için Mendeley’in sayfasına giriniz ve “Download Mendeley Desktop for Windows”a (Windows 7 ve sonraki sürümler için) tıklayarak programı indiriniz.
Eğer ki Windows dışında bir işletim sistemine (MacOS veya Linux) sahip iseniz hemen altındaki Mendeley Desktop for macOS (OS X 10.10 ve sonraki sürümler için) veya Mendeley Desktop for Linux‘a tıklayarak size uygun olan programı indirebilirsiniz.
İndirdiğiniz dosyaya çift tıklayarak kurulumu başlatın ve kurulumun tamamlamasını bekleyin.
Kurulum bittikten sonra programı açtığınızda Mendeley oturum açma sayfası ile karşılaşacaksınız.
Elsevier hesabınız varsa bilgilerinizi girerek oturum açabilirsiniz.
Eğer ki henüz Elsevier hesabı oluşturmadıysanız Mendeley sayfasındaki “Create a free account”a tıklayarak Elsevier üzerinden bir hesap oluşturabilirsiniz.
Hesabınızı oluşturduktan sonra Mendeley programına giriş yapabilirsiniz.
NOT: Eğer ki üniversiteniz “Mendeley Institutional Edition” sistemine kayıt olmuşsa ve üniversitenizin interneti üzerinden giriş yaparsanız 100 GB alan ve 100 ortak çalışana kadar sınırsız grup kurma imkanına sahip olursunuz.
Giriş yaptıktan sonra menüden Tools>Install Mendeley Cite for Microsoft Word’e tıklayarak Mendeley Cite eklentisini Word uygulamanıza ekleyebilirsiniz.
Artık Mendeley ile MS Word arasında bağlantı kurulmuş durumdadır. Mendeley’e kaynaklar ekleyerek MS Word üzerinde atıflarınızı ve kaynakça bölümünüzü düzenleme yapabiliriz.
Ayrıca yine menüden Tools>Install Mendeley Web Importer’a tıklayarak internet tarayıcınız için Mendeley Web Importer‘ı yükleyebilirsiniz.
Mendeley kaynak ekleme
1. PDF ekleme
MS Word ile Mendeley kullanımı için hali hazırda bilgisayarınızdaki PDF dosyalarını ekleyebilirsiniz. Bilgisayarınızdaki PDF dosyasını Mendeley Masaüstü penceresine sürükleyip bırakarak veya sol üstteki “Add new”e tıklayarak Mendeley’e ekleyebilirsiniz. Mendeley, PDF belgenizdeki ayrıntıları otomatik olarak oluşturacak ve bir kütüphane girişi oluşturacaktır. Ayrıca, birden fazla makale içeren bir klasörü sürükleyip bırakabilirsiniz.
Ekranın sağ bölmesinde eklediğiniz belgenin detaylarını görebilirsiniz.
Bazı PDF belgelerinden bu bilgilerin çekilmesi tam olarak gerçekleşmeyebilir. Bu durumda sağ bölümdeki bilgileri kendinizin doldurması gerekebilir.
Eğer ki bir dosya içinde birden fazla PDF belgeniz varsa bunları tek tek eklemek yerine toplu halde ekleyebilirsiniz. Bunun için “Add new”e tıkladıktan sonra yanındaki oka tıklayarak “Import folder(s) from computer”ı seçin ve PDF belgelerinizin olduğu dosyayı seçin.
2. Manuel olarak bir giriş oluşturma
MS Word ile Mendeley kullanımı için dilerseniz kütüphanenize manuel olarak kaynak ekleyebilirsiniz. Bunun için menüdeki “Add new>Add entry manually”e tıklayarak çıkan pencerede bilgileri doldurabilirsiniz.
Ekleyeceğiniz kaynağın ayrıntılarına bakmak için DOI, PMID veya ArXiv ID kullanabilirsiniz. Bu bilgileri uygun alana yapıştırıp ve büyütece tıklayın. Bu, Mendeley Kataloğundaki öğeyi arayacaktır ve diğer Mendeley kullanıcıları tarafından sağlanan ayrıntıları ekleyecektir. Eğer ki ekledğiniz kaynak Mendeley için tamamen yeniyse, ayrıntılar doğrudan uygun tanımlama servisinden alınacaktır.
3. Diğer yazılımlardan kaynak ekleme
Kütüphanenizi EndNote, Papers, Zotero, Refworks, Jabref gibi diğer atıf düzenleme programlarından aktarabilirsiniz. Bunun için;
- RIS, BibTeX veya EndNote XML dosya formatına referanslarınızı çıkarmak için diğer yazılımdaki Dışa Aktar seçeneğini kullanın.
- Mendeley’de “Add new”>”Import library”e tıklayın ve Mendeley kitaplığınıza eklemek için dışa aktarılan dosyayı seçin.
4. Mendeley Web Importer kullanarak
Mendeley kullanımının belki de en çok hoşunuza gidecek uygulaması: Mendeley Web Importer
Mendeley Web Importer ile kaynakları internetten doğrudan Mendeley kitaplığınıza kaydedebilirsiniz. Bu internet tarayıcı uzantısını kullanarak, kaynaklar için mevcut tarayıcı pencerenizi tarar ve mümkün olan her yerde tam metin PDF’leri alır.
Mendeley Web Importer sayfasında şu anda Chrome, Firefox, Edge ve Safari tarayıcıları için desteklendiği belirtilmektedir.
Kullanımı oldukça kolaydır.
- Internet tarayıcınızın sağ üstünde bulunan Mendeley Web Importer simgesine tıklayıp giriş yapınız.
- Mendeley kütüphanenize eklemek istediğiniz kaynağın bulunduğu internet adresinde iken sayfayı yenileyip Mendeley Web Importer simgesine (görselde “1” olarak gösterilen) sonra da “Mendeley’e ekle”ye (görselde “2” olarak gösterilen) tıklayarak kaynağınızı Mendeley masaüstü programına ekleyin.
- Dilerseniz kaynağı varsa (görseldeki “3” olarak gösterilen) PDF olarak da indirebilirsiniz. Sadece bilimsel makale, kitap vs değil aynı zamanda internet sayfalarını da bu şekilde dizine ekleyebilirsiniz.
Mendeley ile MS Word’de atıf ekleme
Şimdiye kadar Mendeley kurulumu, Mendeley kullanımı hakkında bilgiler verildi. Sıra bilimsel yayınlarınıza atıf ve kaynakça eklemeye geldi.
MS Word belgenizde Mendeley Cite eklentisini yüklenmiştik (Mendeley Kurulumu başlığı altında nasıl kurulacağını göz atabilirsiniz). Bunu menüdeki Başvurular sekmesine tıklayarak görebilirsiniz.
Buradaki “Mendeley Cite”a tıklayarak yazı içerisinde istediğiniz yerde atıf ekleyebilirsiniz. “Mendeley Cite”a tıkladıktan sonra çıkan pencerede Mendeley’e giriş yaptıktan sonra kütüphanenizdeki kaynakları görebilirsiniz.
Arama bölümüne ister yazar adı ister başlıktan bir iki kelime yazarak istediğiniz kaynağı seçebilirsiniz. Kaynağı/kaynakları seçtikten sonra aşağıda çıkan “Insert … citation” butonuna tıkladığınızda kaynak otomatik olarak imlecin bulunduğu yere eklenecektir.
Gerekli ise birden fazla kaynak seçerek de aynı yere çoklu kaynak ekleyebilirsiniz.
Atıf stilini değiştirmek için “Citation settings”>”Change citation style”a tıklayarak istediğiniz atıf stilinizi seçebilirsiniz.
Mendeley ile MS Word’de kaynakça ekleme
Yazınıza eklemiş olduğunuz atıflar için kaynakça bölümünü tek tıklama ile oluşturabilirsiniz.
Bunun için kaynakçayı eklemek istediğiniz yere tıkladıktan sonra menüdeki önce üç noktaya (…) ve sonra “Insert Bibliography”e tıklayın. Yazınıza eklemiş olduğunuz tüm atıflar, seçili stile göre sıralanacaktır.
Seçtiğiniz stil, tüm atıf ve kaynakçaya otomatik uygulanacaktır.
Kaynaklara not ekleme, yazı vurgulama
Mendeley kullanımının bir diğer özelliği de PDF belgeleri üzerinde not eklenmesi ve seçilen yazıları vurgulamadır.
Mendeley masaüstü programına eklemiş olduğunuz kaynakları PDF olarak da ekleme yaptıysanız, bu belgeler üzerinde not alabilir veya yazıları vurgulu yapabilirsiniz. Bunun için Mendeley üzerinde kaynağa çift tıklayarak belgeyi açabilirsiniz.
Menüdeki vurgulama simgesine tıklayıp istediğiniz yeri dilediğiniz renkte vurgulama yapabilirsiniz.
Yine menüdeki not simgesine tıklayarak dilediğiniz yere not ekleyebilirsiniz. Eklediğiniz notları daha sonra görmek için ilgili kaynağı seçip sağda çıkacak penceredeki “Annotations”a tıklayarak görebilirsiniz.
Kaynakları farklı klasörlerde kaydetme
Eğer ki farklı projeleriniz için kaynakça topluyorsanız bunların hepsini bir arada görmektense kategorilere ayırarak gruplama yapabilirsiniz.
Bunun için ekranın sol bölümündeki “Collections” sekmesinin en altındaki “New collection” satırına tıklayarak oluşturmak istediğiniz klasörün ismini yazabilirsiniz.
Eğer ki yeni oluşturduğunuz klasörlere kaynak eklemek istiyorsanız bu klasörü seçerek yukarıda belirtilen yöntemler ile ekleyebilirsiniz.
Mendeley Web Importer ile kaynak ekleyecekseniz Mendeley Web Importer simgesine tıkladıktan sonra “Kütüphanem” sekmesine tıklayarak oluşturduğunuz klasörleri görebilirsiniz. Kaynağı eklemek istediğiniz klasörü seçerek kaynağınızı ekleyebilirsiniz
Mendeley kurulumu, MS Word ile Mendeley kullanımı hakkında verilen bu bilgiler ile artık bilimsel yayınlarınıza atıf ve kaynakçayı daha kolay bir şekilde yapabilirseniz.
Üstelik Mendeley ile PDF belgeleriniz üzerinde notlar alıp, yazıları vurgulayarak belgeler üzerinde çalışmanızı kolaylaştırabilirsiniz.
Mendeley kullanımı hakkındaki sorularınızı ve düşüncelerinizi yorum yaparak paylaşabilirsiniz.
Bilgi paylaştıkça çoğalır.
