Bilimsel makalede bulgular bölümü nasıl yazılır?

Bilimsel makalede bulgular kısmı yazılması zor bölümlerden biridir. Açık ve öz bir şekilde sunulması gereken çok miktarda bilimsel veri içerebileceğinden, bu bölümü dikkatlice planlamak oldukça önemlidir.

Bilimsel makalede bulgular bölümünün amacı, araştırmanızın temel sonuçlarını sunmaktır. Bulgular ve tartışmalar, araştırma makalenizi gönderdiğiniz derginin gereksinimlerine bağlı olarak bir bölüm halinde veya ayrı bölümler olarak istenebilir.

Araştırma sonuçlarını çalışmanızı destekleyen araştırma problemi ile destekleyebilir veya karşı çıkabilirsiniz. Güncel literatürdeki bilgilerle de araştırma sonuçlarınızı desteklemeniz, hem alanınıza olan hakimiyetinizi hem de sonuçların güvenirliliğini göstermiş olursunuz.

Bilimsel makalede bulgular kısmında alt başlıklar kullanarak okunabilirliği ve netliği artırabilirsiniz.

Tüm tabloları ve şekilleri açıklayıcı başlıklarla numaralandırın. Unutmayın ki tablo ve şekillerin başlıkları bilimsel makalelerde kullanılan SEO tekniği için oldukça önemlidir. Anahtar kelimelerinizi metin dışı öğelerin başlıklarında kullanmanız arama motorlarında bilimsel makalenizin ön sıralara çıkmasını sağlayacaktır.

Bilimsel makalede bulgular bölümünün yapısı

Bilimsel dergilerde makalelerin bulgular ve tartışma bölümleri iki farklı şekilde istenebilmektedir.

Araştırmanızdan elde ettiğiniz bulguların devamında yorumlarınızı kısaca verebilirsiniz. Mesela, araştırmanızda iki parametreniz arasında bir ilişki bulmuşsanız bunu bulguları takip eden tartışma kısmında vermeniz daha doğru olacaktır. Ancak, verilerin birbirleri arasındaki ilişkisi, ilişkilerin sebepleri, bu ilişkilere dair hipotezlerinizi ve yorumlarınızı “Tartışma” bölümünde vermeniz gerekir.

Bazı bilimsel makalelerde ise bulgular kısmı verildikten sonra Tartışma kısmı ayrı olarak verilebilir. Eğer ki makaleniz bilimsel derginin izni dahilinde oldukça uzunsa, araştırmanızın bulguları daha iyi anlaşılabilmesi için bulgular ve tartışma bölümünü bölebilirsiniz.

Tartışma bölümünde çalışmanızın sonuçlarını verirken esnek olmaya özen gösterin. Yani bulmuş olduğunuz araştırma sonuçlarını (bulgularınızı) keskin bir dille yorumlamayınız. Bu bilimsel makalenizi inceleyip yayınlanması için onay verecek hakemlerin dikkatini çekebilir ve bilimsel makalenizin reddedilmesine sebep olabilir.

Bu bölümü daha anlaşılır olması için tek bir başlık yerine farklı bulgular için farklı alt başlıklar verebilirsiniz. Böylece okuyucu aradığı bulgulara kolaylıkla ulaşabilir.

Bilimsel makalede bulgular bölümünün içeriği

Bilimsel makalede bulgular bölümüne kadar bilimsel makalede özet, giriş ve yöntem bölümü verilmiştir. Bulgular bölümüne gelen okuyucunun dikkatini tekrar toparlaması için bu bölümün başında kısa bir giriş yazılır.

Öncelikle çalışmanızın temeli olan araştırma problemini yazarak sonuçlar hakkında genel bir bilgi vermek için giriş yazın. Temel bulgularınızı yöntem bölümündeki gibi sıralanmış şekilde bir kısa özet vererek devam edin. Böylece okuyucu bilimsel makalenizin özüne odaklanabilir.

Şekiller, grafikler, fotoğraflar, haritalar, tablolar vb. bulgularınızı daha iyi ifade etmek için uygun yerlerde verin. Sonuçları verirken ve tartışırken ilgili metin dışı öğelerden bahsedin.

Örneğin;

• Şekil/Tablo 5’te görüldüğü gibi…
• …sonuçları Şekil/Tablo 3’te verilmiştir.
• …sonuçları bulunmuştur (Şekil/Tablo 2).

Metin dışı öğeler verirken her biri için ayrı numaralandırma yapılacağını unutmayın. Örneğin; Şekil 1, Şekil 2…, Tablo 1, Tablo 2… vs. Makalenizi tamamladıktan sonra metin dışı öğelerin başlıklarını ve metin içinde geçen yerleri tekrar kontrol edin: Başlık numaraları doğru olarak sıralanmış mı? Başlık numarası ve metin içinde bahsedilen şekil, tablo vs. numarası birbirleri ile uyumlu mu?

Bilimsel makalede bulgular kısmında sonuçların açıklamalarını sistematik bir şekilde verin. Okuyucunun dikkatini dağıtmaması için sonuçlarınızın birbirleriyle alakalarını bağlayarak ilerlemeye çalışın.

Sonuçlara ilgili atıfları verilirken geçmiş zaman kullanın.

Bilimsel makalede bulgular bölümünün uzunluğu bilimsel makalede verilecek veri miktarına ve türüne bağlıdır. Ancak bu bölümde sadece araştırma probleminin ele alınmasına ve önemli bulgulara odaklanmaya özen gösterilmesi gerekir.

Eğer ki bazı sonuçlar bilimsel makalenizin akışını bozuyorsa ve bu sonuçları da vermeniz şartsa Ek Bilgi (Supplementary Information-SI) olarak verebileceğinizi unutmayın.

Araştırma sonuçlarının literatür ile karşılaştırılması

Araştırma sonuçlarınızın yorumlanması ve tartışılması Tartışma kısmına bırakılmalıdır (tek bölüm olarak verilmiyorsa).

Ancak bazı durumlarda bulgularınızı literatürdeki çalışmalarla karşılaştırmanız gerekebilir. Aldığınız sonuçların literatürdeki sonuçlardan kabul edilebilir aralıkta olduğunu kanıtlamak için diğer çalışmalara atıf yapabilirsiniz.

Böylece kullanmış olduğunuz yöntem ile elde ettiğiniz verilerinizin literatüre göre sonuçlarınızın geçerliliğini ortaya koymuş olursunuz.

İpucu:

Bilimsel makalede sonuç bölümünde kullanılan genel bazı ifadeler vardır. Bunları okuduğunuz bir çok bilimsel makalede tekrar tekrar denk gelmiş olabilirsiniz.

Ref-n-Write sitesinde verilen İngilizce ifadeleri bilimsel makalenizin yazımında kullanarak işinizi kolaylaştırabilirsiniz.

Bunun için yukarıda gösterilen görseldeki işaretli alandan yazmak istediğiniz bölümü seçtikten sonra sayfanın aşağısında verilen ifadeleri bilimsel makalenizin uygun yerlerine, yazının akışını bozmayacak şekilde kullanabilirsiniz.

Aynı zamanda bilimsel makalenizin diğer bölümleri (özet, giriş, yöntem, sonuç) için özel olarak seçilmiş ifadeleri kullanabilirsiniz.

Kaynak: University of Southern California

Bilgi paylaştıkça çoğalır.