Avrupa'da ve Amerika'da doktora

Avrupa’da ve Amerika’da doktora yapmak

Yurt dışında doktora yapmayı planlıyorsunuz. Avrupa’da ve Amerika’da doktora yapmak bir çok kişinin hayalini süslediği gibi sizin de planlarınız arasında olabilir. Ancak doktorayı nerede yapma konusunda tam emin değilsiniz.

“Doktora için Amerika’ya mı gitsem yoksa Avrupa’ya mı?” diye düşünebilirsiniz. Avrupa’da ve Amerika’da doktora süreçlerinin nasıl işlediğini karşılaştırmalı olarak anlatılan bu yazıda aklınızdaki sorulara cevap bulabilirsiniz.

Avrupa’da ve Amerika’da doktora yapmanın farkları

Aranan Özellikler

Avrupa’da ve Amerika’da doktora arasındaki farklardan biri başvuran öğrencinin hangi seviyede olduğudur.

Avrupa’da doktora yapmak için yüksek lisans mezunu olma şartı aranır. Amerika’da ise doktora programlarına lisans öğrencileri de başvurabilmektedir. Bu öğrenciler, yüksek lisans derecelerini birkaç yıllık ders ve sınavlardan sonra doktora programı sürecinde kazanabilmektedirler.

Amerika’da doktoraya başvurmadan önce birçok doktora adayı yüksek lisansını yapmalarına rağmen lisans mezunu öğrenci ile aynı sayıda ders alma zorunluluğu vardır.

Mezuniyet Süresi

Avrupa’da ve Amerika’da doktora süreleri de farklılık göstermektedir. Avrupa’daki doktora programları Amerika’da yapılanlardan daha kısa sürebilmektedir. Örneğin; Fransa’da, Norveç’te, Birleşik Krallık’ta ve Almanya’da doktorayı tamamlamak 3 yıl sürer.

Genelleme yapacak olursak Avrupa’da doktora 3-4 yıl sürmektedir.

Buna karşılık Amerika’da ortalama olarak doktorayı tamamlama süresi 6 yıldır ve birçok doktora 7-8 yıla kadar çıkabilmektedir.

Tez Konusu

Avrupa’da ve Amerika’da doktora yaparken tez konusu seçimi farklı zamanlarda yapılabilir.

Avrupa’daki doktora adayları, doktoraya başvuru sırasında tez konularını ve danışmanlarını seçerler. Öğrenciler hocaların araştırmalarına bağlı olan doktora projelerine başvuru yaparlar ve başvurularda araştırma önerisi de istenmektedir.

Belirli bir pozisyon yerine ana bilim dalına da başvuru yapılabilir (örneğin İngiltere’de), ancak yine de bir araştırma önerisi istenmektedir ve başvurmadan önce potansiyel danışmanlarla iletişime geçilmesi önerilir.

Amerika’da ise doktora adayları belirli doktora projesinden ziyade ana bilim dallarının doktora programlarına başvuru yaparlar. Araştırma ilgilerini ve potansiyel danışmanlarını başvuru sırasında tartışıp belirlemek zorunluluğu olmasına rağmen öğrenciler ikinci ya da üçüncü yıllarına kadar tez konusuna karar veremezler.

Birçok bilim ve mühendislik programında, danışmana ve tez projesine karar verilmeden önce öğrenciler bir yıl boyunca farklı laboratuvarlarda çalıştırılmaktadır.

Ders Verme Zorunluluğu

Avrupa’da birçok ülkede zorunlu olmasa da doktora adayları bazen ders verme şansına sahip olurlar.

Amerika’da ise doktora adaylarının fon paketlerinin bir parçası olarak genellikle lisans öğrencilerine ders vermeleri gerekmektedir (genellikle hocanın asistanı olarak). Hoca asistanı olarak öğrenciler için dersler, sınavlar ve sınav kağıtları ile ilgilenirler. Çoğu doktora öğrencisi 2-3 yıl dönem dersi vermektedir. Birçok Amerikan doktora programlarında lisansüstü için zorunlu pedagoji dersleri de vardır.

Ders Yükümlülüğü

Avrupa’da birçok doktora programında öğrencilerin çok az ders yükümlülüğü vardır. Doktora adayları tez çalışmalarına hemen başlamaktadır.

Amerika’daki doktora programlarında ise öğrencilerin alan farkı olmaksızın tezlerine başlamadan önce 2-3 yıl kadar alanları ile ilgili ders ve seminer almaları gerekir.

Finansman ve Maaş

Avrupa ülkelerinin çoğunda doktora öğrencilerine çalışan gözüyle bakılır ve iş sözleşmeleri vardır. Çalışan olarak sağlık sigortası, emeklilik ve işsizlik sigortası öderler.

Doktora öğrencilerinin çalışan olarak görülmediği ülkelerde (Birleşik Krallık ve İtalya gibi) öğrenciler finans kaynağı için üniversitenin burslarına, dışarıdan özel burslara ya da araştırma ödeneklerine başvururlar.

Eğitim ücreti Amerika’ya göre çoğu Avrupa ülkesinde daha uygundur. Eğitim ücretleri gibi destek fonları da yaygın olarak çeşitlilik göstermektedir. Özel üniversitelerin eğitim ücretleri devlet üniversitelerine göre daha yüksektir (Uluslararası öğrenciler genellikle devlet üniversiteleri için daha fazla ödeme yaparlar).

En iyi okullar harç ve ücretleri kapsayan fon paketi ve aylık burs sunmaktadır. Diğer okullarda ise öğrenciler doktoralarını finanse edebilmek için üniversite, eyalet ya da ulusal burslara için başvururlar. Bölüm, öğrencilere maaş ve genellikle kısmi eğitim kapsamı sağlayan öğretim veya araştırma asistanlığı da sunabilir.

Kapsamlı Sınavlar

Avrupa’daki çoğu doktora programlarında öğrencilerin doktorada ilerlemesi için gerekli sınavları geçmesine gerek yoktur. İsveç gibi, doktora adaylarının doktoralarının ortasında sözlü ve yazılı bir sınav yaptıkları bazı önemli istisnalar vardır.

Amerika’da öğrenciler tezlerine başlamadan önce kapsamlı sınavlardan geçmek zorundadır. Sınavlar öğrencilerin kendi disiplinleri içindeki ana alanlarının bilgisini ölçer. Her üniversitenin nispeten farklı sınav yapıları olsa da genel olarak yazılı ve sözlü bölümler vardır. Öğrenciler bazen tez önerilerini sözlü olarak savunmak zorundadır. Derslerini ve gerekli sınavlarını geçen aday ABD (All But Dissertation-bizdeki karşılığı tez aşamasındaki doktora öğrencisi) kabul edilir.

Genel anlamda Avrupa’da ve Amerika’da doktora Türkiye’de yapılan doktora ile kıyaslandığında, Amerika’da yapılan doktora ile Türkiye’de yapılan doktora arasında benzerlikler bulunmaktadır.

Yukarıda verilen Avrupa’da ve Amerika’da doktora arasındaki farkları göz önüne alarak nerede doktora yapmaya karar verebilirsiniz.

Avrupa’da ve Amerika’da doktora yapmaya karar verdiyseniz Yurt dışında lisansüstü eğitimini nasıl yapabilirim? başlıklı yazıma göz atarak ilana çıkan projelere nerelerden bakabileceğinizi öğrenebilirsiniz.

Bilgi paylaştıkça çoğalır.

Benzer Yazılar

3 Yorum

  1. Gokhan dedi ki:

    Çok tesekkur ederim ayrintili bilgilendirmeniz için.

  2. Gokhan dedi ki:

    Merhabalar. Ilk once siteniz hayirli olsun. Yurtdisinda egitim almak isteyenler icin bu sitenin faydali olacagini dusunuyorum. Benim iki tane sorum olacak size. 1-) Yurtdisinda alinan yuksek lisans ve doktora diplomalarinin Turkiye’de denkligi varmidir? 2-) Eger ki yurtdisinda okunan universitenin YOK’te denligi yoksa denklik icin basvurmak mumkun mudur?
    Tesekkurler.

    1. kampusula.com dedi ki:

      Merhaba Gökhan,
      Yorumun için teşekkür ederim.
      Yurt dışından alınan lisansüstü diplomaların Türkiye’de denkliği olabilmesi için diploma sahibinin Üniversitelerarası Kurul Başkanlığına başvuru yapması gerekmektedir. Başvurular artık e-Devlet sistemi ve
      Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı web sayfası üzerinden yapılabilmektedir. Diplomayı aldığınız üniversitenin denkliği olup olmadığını öğrenmek için YÖK’ün şu adresine gidip edevlet üzerinden giriş yaparak sorgulama yapabilirsiniz; https://okultanima.yok.gov.tr
      İkinci soruya cevap verebilmek için farklı ülkelere (ANTİGUA VE BARBUDA, KAMBOÇYA, TANZANYA gibi) baktım, hepsinde de “Kurulumuzda mevcut uluslararası listelerde yer almaktadır.” ibaresi çıktı. Yani denkliğin olmama şansı oldukça düşük.

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir