Postdoc nasıl yapılır? Türkiye’de ve yurt dışında postdoc

Doktorasını tamamlamış ve araştırmalarına devam etmek isteyen araştırmacılar doktora sonrası araştırma programlarına (DOSAP, Postdoc) başlamayı tercih ederler. Böylece akademik kariyerlerine başlamadan önce doktora sonrası araştırmacı (postdoctoral researcher) olarak birkaç yıllık deneyime daha sahip olurlar.

Türkiye’de ve yurt dışında yapılan postdoc programları için gereken şartlar, verilen burslar nelerdir gibi soruların cevaplarını bu yazımda bulabilirsiniz.

Doktora sonrası araştırma, araştırmacıların belirli bir alanda daha fazla uzmanlaşmasını ve yeni teknikler öğrenmesini sağlar. Yaklaşık olarak 1-3 yıl sürer ve akademik kadro ya da özel sektörde kalıcı işler öncesi araştırmacının kendini geliştirmesine olanak sağlar.

Genel olarak doktora sonrası araştırma konunuz, doktorada yapmış olduğunuz çalışma ile birebir aynı olmak zorunda değildir ancak doktora konunuz ile ilgili hatta tamamlayıcı çalışmaların olması sizin yararınızadır. Bu yüzden başvuru yaparken bu durumu göz önünde bulundurmalısınız.

Türkiye’de doktora sonrası araştırma (Postdoc)

Türkiye’de Postdoc yapmak için gereken şartlar nelerdir?

Doktorasını veya tıpta/diş hekimliğinde uzmanlığını tamamlamış herkes Postdoc yapmak için başvuru yapabilir. Ancak doktora unvanını kazandıktan sonra belirli bir süre içinde başvurulması gerekebilmektedir. Bu yüzden başvuru yapacağınız programın başvuru koşullarını dikkatli bir şekilde incelemeniz gerekmektedir. Kimi programlarda doktora derecesi kazanıldıktan sonra 10 sene içinde başvurulması gerektiği belirtilirken kimi programlarda ise bu süre 5 sene olmaktadır.

TÜBİTAK Yurt İçi Doktora Sonrası Araştırma Burs Programı

Türkiye’de Postdoc programlarına başvurusu yapmak isterseniz TÜBİTAK’ın 2218-Yurt İçi Doktora Sonrası Araştırma Burs Programı‘na başvuru yapabilirsiniz. Bu programa başvuru yapabilmeniz için Türkiye’deki bir üniversite veya araştırma kurumundan davet yazısı almış olmanız gerekmektedir. Bu da sizin sahip olduğunuz bağlantılarla bağlı bir durumdur. Gerekirse bu konuda doktora boyunca size danışmanlık yapan hocanız tarafından da destek alabilirsiniz. Doktora sonrası araştırmasını (Postdoc), doktorasını/uzmanlığını almış olduğunuz üniversitenin dışında ve başka bir ilde bulunan üniversitede başka bir danışmanla birlikte yapmanız istenilmektedir.

Bir kuruluşta çalışıyorsanız, doktora/uzmanlık sonrası araştırmasını, çalışmakta olduğunuz kuruluşun bulunduğunuz ilden başka bir ilde yapacak/yapıyor olmanız gerekmektedir.

TÜBİTAK Yurt İçi Doktora Sonrası Araştırma Burs Programı‘na başvurabilmek için TÜBİTAK tarafından hazırlanmış formların doldurulması gerekmektedir.

TÜBİTAK’ın vermiş olduğu bu burs programında, bursiyerin başka bir yerden geliri yoksa (tam burs) 32.000 TL, başka bir yerden geliri varsa (kısmi burs) 9.000 TL burs verilmektedir. Bursun süresi en az 6 ay, en fazla 24 ay sürmektedir.

Başvuru için gerekli diğer belgeler ve başvuru detayları için TÜBİTAK’ın sayfasını inceleyebilirsiniz.

TÜBA Doktora Sonrası Araştırma Programı

Türkiye Bilimler Akademisi (TÜBA) tarafından verilen Doktora Sonrası Araştırma Programı (DSAP, Postdoc) araştırmacıların doktora çalışmalarını tamamladığı kuruluş dışında bir yerde bağımsız araştırmalarını gerçekleştirmelerini amaçlar.

Bu programda postdoc olarak çalışmanız için iki yıl destek verilmektedir. Bu sürenin tamamı ya da en fazla bir yılı yurt dışında olacak şekilde değerlendirilebilinir.

TÜBA Doktora Sonrası Araştırma Programı için verilen bursun kapsamında;

• Yurt içi ve yurt dışı için bir kerelik olmak üzere ulaşım masrafları
• Akademi Konseyi tarafından belirlenen aylık burs
• En çok iki kez bir haftaya kadar yurt içinde ve program süresinde en çok iki kez iki haftaya kadar yurt dışında düzenlenecek uluslararası bilimsel etkinliklere katılma desteği
• Talep halinde yurt dışında yapılacak araştırmalar için 10.000 dolar
• Bursiyerin yaptıracağı sağlık sigortasına ve yapacağı emeklilik ödemelerine katkı
• Yurt içinde gerçekleştirilecek araştırmalarına, kuruluşun araştırma alt yapısına destek amacıyla Akademi Konseyi tarafından belirlenen bir araştırma desteğini içermektedir.

Yurt dışında doktora sonrası araştırma (Postdoc)

Birçok doktora mezunu, iş hayatlarında kariyerleri için uluslararası standartlarda deneyimler kazanmak ve uluslararası bağlantılar kurmak gibi sebeplerden ötürü postdoc yapmak için yurt dışına çıkarlar. Yurt dışında postdoc yapmak isteyenlerin nasıl bir yol izlemeleri gerektiğini aşağıda bulabilirsiniz.

TÜBİTAK Yurt dışı Doktora Sonrası Araştırma Burs Programı

TÜBİTAK tarafından verilen yurt dışı doktora sonrası araştırma burs programına, doktorasını veya Tıbbi Bilimlerde doktora veya uzmanlığını almış kişiler başvuru yapabilir. Bursun süresi en fazla 12 aydır ve bu süre bursun kazanıldığı tarihten itibaren bir yıl içerisinde başlatılmalıdır.

Verilen bursun miktarı; Avrupa ülkeleri için en fazla 2.350 Avro, diğer ülkeler için en fazla 2.600 Amerikan doları kadardır. Bursun miktarı ülkeden ülkeye değişiklik göstermektedir. Bu yüzden gideceğiniz ülkede alacağınız burs miktarını TÜBİTAK tarafından hazırlanan listede bulabilirsiniz.

Dil yeterliliğini göstermek için aşağıdaki belgelerden herhangi birinin sunulması yeterlidir.

1. Sınav tarihinden itibaren 5 yıl olmak üzere YDS, e-YDS ve YÖKDİL sınavlarından en az 60 puan, sınav tarihinden itibaren 2 yıl olmak üzere TOEFL-IBT sınavından en az 72 puan veya bu puanlara eşdeğerliği YÖK tarafından kabul edilen sınavlarda alınan puanlar,
2. Adayın araştırmada kullanacağı yabancı dille öğretim yapan Türkiye’deki bir kuruluştan lisans veya yurt dışından lisans/lisansüstü eğitim aldığını gösterir diploma (Eğitimin tamamının yabancı dille yapılması gerekmektedir.)
3. Profesör veya Doçent unvanına sahip araştırmacıların doçentlik belgesinin onaylı örneği,
4. Davet mektubunda araştırmacının dil yeterliğini sağladığına ilişkin ifadenin yer alması.

Fulbright Doktora Sonrası Araştırma Bursu

Amerika Birleşik Devletleri’ndeki (ABD) üniversitelerde ve araştırma merkezlerinde postdoc yapmak isteyen araştırmacılar Fulbright Doktora Sonrası Araştırma Bursuna başvuru yapabilir. Bu burs yılın belirli dönemlerinde başvurulara açılmaktadır. Bursu kazanan kişi başvurduğu yılın güz döneminde araştırma faaliyetlerine başlamak zorundadır.

Bursun süresi 1 akademik yıl (ortalama 9 ay) olup, uzaması, kısaltılması ya da erken başlatılması mümkün değildir. Burs miktarı gidilecek kuruma ve eyalete göre değişmektedir ve yaşam masraflarını karşılayacak miktarda olmaktadır.

Fulbright Doktora Sonrası Araştırma Bursuna başvuru yapabilmeniz için doktora derecenizi aldıktan sonra 5 yıl geçmiş olması gerekmektedir. Eğer ki doktoranızı son 5 yıldan daha önce almışsanız Fulbright Akademik Araştırma Bursu’na başvuru yapabilirsiniz.

Başvurularda İngilizce dil yeterliliğinizi gösterebilmeniz için uluslararası geçerliliği olan İngilizce sınvalarından TOEFL iBT ya da IELTS sınav sonucunu belgelendirmeniz gerekmektedir. Skorunun en az 75 veya IELTS skorunun en az 6 olması gerekmektedir.

Fulbright Doktora Sonrası Araştırma Bursu için gerekli evraklar, başvuru koşullarının detayları ve başvuru süreleri gibi bilgilere Fullbright Türkiye sayfasından ulaşabilirsiniz.

Yurt dışında postdoc ilanları

Yukarıda vermiş olduğum burslar belirlemiş olduğunuz araştırmalar için verilmektedir. Bunun dışında sizin alanınızla ilgili yurt dışında açılmış olan projelere de başvuru yaparak doktora sonrası araştırmanızı yapabilirsiniz.

Bunun için internette bir çok site bulabilirsiniz. Yurt dışında lisansüstü eğitimini nasıl yapabilirim? başlıklı yazıda bu sitelerden bir kısmını görebilirsiniz. Sizler de bu siteleri ziyaret ederek kendi alanınızdaki projelere başvurularınızı yapabilirsiniz.

Aklınıza takılan bir soru varsa aşağıya yorum bırakabilir veya İletişim formu üzerinden ulaşabilirsiniz.

Bilgi paylaştıkça çoğalır.