Polonya’da yüksek lisans

Polonya’da yüksek lisans (master), yurt dışında yüksek lisans yapmayı düşünen bir çok öğrencinin tercihleri arasında genellikle ilk sıralarda yer alıyor. Bunun sebepleri arasında ise;

• Polonya’da yüksek lisans (master) yıllık eğitim ücretlerinin uygun olması
• Avrupa’daki Euro para birimini kullanan ülkelere nazaran yaşamın daha ekonomik olması
• Öğrencinin daha önce Erasmus, staj v.b. sebeplerle Polonya’da bulunmuş olduğu için Polonya kültürüne alışkın olması
• Kendisi Polonya’da bulunmamış olsa bile Polonya’da yüksek lisans yapanlardan aldığı geri dönüşler

şeklinde sıralayabiliriz.

Öncelikle Polonya’nın tarihine bakacak olursak, Polonya’da ilk üniversite yaklaşık 650 yıl önce kurulmuştur (Jagiellon Üniversitesi, 1364). Ülkenin ünlü sanat ve bilim insanları arasında piyanist ve besteci Frédéric François Chopin, kimya ve fizik alanlarında Nobel ödülü almış Marie Sklodowska-Curie, matematik, astronomi ve harita bilimi alanlarında çalışmış bilim adamı Nicolaus Copernicus yer almaktadır. Böylesine uluslararası tanınmış kişileri yetiştirmiş Polonya üniversiteleri uluslararası lisansüstü öğrencilerine de ev sahipliği yapmaktadır.

Aşağıdaki tabloda Times Higher Education tarafından hazırlanan 2020 dünya üniversiteleri sıralamasında yer alan Polonya’nın en iyi 10 üniversitesini bulabilirsiniz. 

Polonya, Bologna Süreci katılımcısı olduğundan dolayı, yüksek lisans (master) derecesi lisansüstü (ikinci aşama) olarak kabul edilmektedir ve lisans eğitimi sonrasında yer alıp doktora aşamasına geçebilmek için ön koşuldur. Genellikle iki yıl içinde tamamlanır. Polonya’da yüksek lisans derecesi “Magister” olarak nitelendirilir.

Polonya aynı zamanda eski formdaki yüksek lisans derecesinin halen daha sunulduğu bazı Avrupa ülkelerinden biridir (diğer ülkeler Portekiz ve Çekya’dır). Bu derece lisans eğitimi ile başlayıp 5-6 yıllık eğitim sonunda ikinci aşama olan yüksek lisans derecesine eşdeğer bir niteliktedir. Başka bir deyişle, bütünleşik olarak lisans ve yüksek lisans eğitimlerini tamamlayarak da yüksek lisans mezunu olunabilir.

Polonya’da akademik takvim

Polonya akademik takvimi iki dönemden oluşmakta Ekim ayında başlayıp Haziran ayına kadar devam etmektedir. Her bir dönem dersleri ve sınavları da içeren yaklaşık 15 haftadan oluşmaktadır. Noel ve Paskalya zamanlarında kısa dönemli tatiller olmaktadır.

Ders İçerikleri

Polonya’da yüksek lisans süresince zamanınızın çoğunu belirlenmiş çalışmalarınızı belirli dönemlerde tamamlanması ile geçirirsiniz.

Eğitim yöntemleri farklı akademik disiplinler için çeşitlilik göstermekle birlikte genellikle küçük grup oturumları, bağımsız çalışma ödevleri ve/veya laboratuvar çalışmaları ya da uygulamalı çalışmaları içermektedir. Bazı programlarda, önceki çalışma birimlerinin tamamlanması, ardışık aşamalara ilerlemenin bir gereği olabilir.

Uzun dönem (bütünleşik) yüksek lisans programlarında okuyan öğrenciler ise ileri derecedeki derslere geçmeden önce 3-4 yıl lisans eğitimi ile başlarlar.

Değerlendirme ve derecelendirme

Polonya’daki üniversiteler yüksek lisans programlarında değerlendirme için 5 puanlı sayısal derecelendirme sistemini kullanmaktadır.

• 5 puan: “Bardzo Dobry” (Çok iyi) Alınabilecek en yüksek not.
• 4 puan: “Dobry” (İyi) Ortalama üstü bir not.
• 3 puan: “Dostateczny” (Yeterli) Geçmek için gerekli asgari not.
• 1-2 puan: “Niedostateczny” (Başarısız) Başarısız not.

Polonya’da yüksek lisans tezi

Polonya’daki çoğu yüksek lisans programları bir araştırma projesini derinlemesine inceleme ve yüksek lisans süresince geliştirdiğiniz uzmanlığınızı yansıtan bağımsız bir tez ile sonuçlandırılır.

Bazı yüksek lisans programlarında konu başlığı seçip yönteminizi yüksek lisansınızın başlarında hazırlama başlarsınız. Bazılarında ise tüm planlanmış dersler tamamlandıktan sonra tez aşaması sonuçlandırılır.

Diğer bazı Avrupa ülkelerindeki (Birleşik Krallık gibi) yüksek lisans programlarının aksine Polonya’daki yüksek lisans programları genellikle adaydan tezinin kısa bir sözlü sınavında savunması istenir. 

Tez çalışmalarınız sırasında sadece iki yıl boyunca konuyla ilgili uzmanlığınızı geliştirmeniz gerekmeyecek, aynı zamanda araştırma bulgularınızı sunacak, açıklayacak ve haklı çıkaracak pek çok pratik yapmış olacaksınız. Üstelik, yüksek lisans tezini başarılı bir şekilde savunmak, doktora çalışmasında mükemmel bir hazırlıktır.

AKTS kredileri

Avrupa Yüksek Öğretim Alanı üyesi olan Polonya, yüksek lisans programlarında Avrupa Kredi Transfer ve Biriktirme Sistemini kullanmaktadır;

• İkinci aşama olarak yüksek lisans programlarında genellikle 90-120 AKTS
• Uzun dönem yüksek lisans için 270 ile 360 arasında (lisans ve yüksek lisans aşamalarının toplam değeri olarak) AKTS kredisi gerekmektedir.

AKTS kredi sisteminin kullanması yüksek lisans programında tamamlanmış içeriğin diğer Avrupa yükseköğretim sistemlerinde tanınması (ve zaman zaman aktarılması) sağlar. Ayrıca programların önemine göre ağırlıklandırılmış farklı birimler halinde düzenlenmesini sağlar. Bağımsız ders birimleri (tezini de içeren) AKTS değeri olarak değerlendirilir ve final notunuz hesaplanmasında katkıda bulunur.

Polonya’da yüksek lisans (master) ücretleri

Polonya üniversitelerinde yüksek lisans ücretleri;

• Normal tam zamanlı yüksek lisans programı için yıllık 2,000-5000€
• Mesleki ve profesyonel programlar veya araştırma kursları dahil diğer yüksek lisans dersleri için için yıllık 3,000€
• En çok tercih edilen yüksek lisans programlarından MBA için ise yıllık 8.000€ – 12.000€ aralığında

diyebiliriz.

Ancak bu net bir fiyat değildir ve ücretler değişebilir. Net bir fiyat öğrenmek istiyorsanız, doğrudan üniversiteye  “Ben sizin üniversitenizde şu bölümde yüksek lisans yapmak istiyorum, ne kadar ödemem gerekiyor?” gibi bir mail atarak iletişime geçmenizi öneririm.

Polonya’da yüksek lisans yapacağınız durumunuza bakılmaksızın, kayıt olduğunuzda, üniversiteye bir idari ödenek ödemek zorunda kalabilirsiniz. Kuruma bağlı olarak bu ücret 200 € civarında olabilir.

Polonya’da özel üniversitede yüksek lisans yapmak isterseniz, yukarıda verdiğim ücretlerden haliyle biraz daha fazlasını ödemek zorundasınız. Polonya’daki özel üniversiteler fiyatları kendileri belirlemektedirler.

Kabaca söyleyecek olursak  Polonya’daki özel üniversitelerde yüksek lisans fiyatları 2000 € ile 6000 € arasında değişmektedir. Yine daha önce de belirttiğim gibi net fiyatı almak isterseniz üniversite ile iletişime geçmekten çekinmeyin. 

Polonya’da yüksek lisans (master) finansmanları

Polonya, uluslararası yüksek lisans adaylarını kendi ülkesine çekmek için bazı Polonya üniversitelerine yurt dışından uygun adaylar için finansman sağlamaktadır.

Sizler de bir uluslararası öğrenci olarak Erasmus+ programı aracılığıyla da destek alabilirsiniz. Türkiye her ne kadar AB üyesi olmasa da bu Erasmus programında yer alan bir ülkedir. 

Polonya’da yüksek lisans için diğer finansman olanakları da vardır ancak bunlar Orta Avrupa ülkelerinin (Central European Exchange Programme for University Studies (CEEPUS)), Doğu Avrupa ülkelerinin (Visegrad bursu), gelişmekte olan ülkelerin (Ignacy Lukasiewicz Scholarship Programme) öğrencileri ve Amerikalı öğrenciler (Fulbright Program) için geçerlidir.

Polonya’da yüksek lisans (master) için başvurma

Polonya’da yüksek lisans eğitimi için merkezi bir acenta bulunmadığından dolayı Polonya’da yüksek lisans başvuruları için doğrudan enstitü ile iletişime geçmeniz gerekmektedir. 

Eş zamanlı başvurular için bir limit yoktur ancak başvuracağınız kurumlarınızla iletişim kurmanız için yeterli zamanınız olduğundan emin olun ve son başvuru tarihinden önce başvuru süreçlerini tamamlayın.

Kurs başlamadan önce vize ve göçmenlik işlemlerini de tamamlamanız gerekir.

Öncelikle pasaportunuz yoksa, süresi bitmişse ya da yurt dışında bulunduğunuz süre içinde süresi dolacaksa (Türkiye’ye dönüp uğraşmamak için) pasaport almanız/yenilemeniz gerekmektedir. Pasaportunuzu aldıktan sonra vizeye başvurmanız gerekir. Polonya için vize başvuruları 22 Kasım 2018’den itibaren VFS Global’in Vize Başvuru Merkezleri aracılığıyla yapılmaktadır. Vize başvurusu hakkında bilgi almak, gerekli evraklar ve vize ücretleri hakkında bilgi almak için VFS Global’in internet sitesini ziyaret edebilirsiniz. Eğer ki internette başka aracı firma görürseniz bilin ki VFS Global için aracı kurumdur. Yani gerekli belgeleri hazırlamak için yardımcı olurlar ve  VFS Global Başvuru merkezine giderek birlikte başvuru yaparsınız. 

Gerekli belgeler

Polonya’da yüksek lisansa başvurmak için gerekenler ve süreçler farklı yüksek lisans programları için çeşitlilik gösterebilir ama genel anlamda bir ilgili konuda lisans derecesine sahip olmanız gerekir. 

Polonya’da yüksek lisansa başvurmak için ALES sınavına girmeniz gerekmiyor.

Polonya’da yüksek lisans başvuruları için gerekli belgeler;

• Lise diploması
• Lisans Diploması
• Lisans transkripti
• Kişisel beyan
• Akademik referanslar (Başvuruya göre sayısı değişebilir)
• Kimlik belgesi olarak pasaport
• Dil yeterliliğini gösteren belge

olarak genellenebilir ancak başvurduğunuz üniversiteye/bölüme göre değişebilir ve başka belge/belgeler de isteyebilirler. Gerekli belgeleri ilgilendiğiniz üniversite ile iletişime geçerek öğrenmeniz, eksik belgeden dolayı başvurunuzun olumsuz sonuçlanmasını engelleyebilirsiniz.

Dil şartları

Polonya’da birçok üniversite yüksek lisans için İngilizce hazırlık eğitimi sunmaktadır ancak her üniversite için geçerli değildir. Bu yüzden başvuru yaptığınız bölümün dil şartları hakkında önceden bilgi edinmek önemlidir.

Tabi sizin de dil yeterliliğinizi kanıtlamanız gerekmektedir. Uluslararası geçerliliği olan İngilizce sınav sonucunu da başvuru dosyanıza eklemelisiniz. İngilizce isteyen programlar için TOEFL ya da IELTS puanınız ile başvuru yapabilirsiniz. 

Genelleme yapacak olursak Polonya’da yüksek lisans programları için TOEFL sınavından 70 puan ya da IELTS sınavından 6.0 puan istenmektedir. 

BONUS

Bu yazıyı sıkılmadan buraya kadar okuduysanız gerçekten de Polonya’da yüksek lisans (master) yapmak istiyorsunuz demektir. Buraya kadar okuduklarınız kendi imkanlarınızla bulduğunuz yüksek lisans programına ücret ödeyerek gitmek için idi. Peki size hem Polonya’da hem de diğer ülkelerde yüksek lisans programları için açılan proje ilanlarına başvuru yaparak da gidebilirsiniz dersem? İlginizi çektiyse Yurt dışında lisansüstü eğitimini nasıl yapabilirim? başlıklı yazımı okumanızı tavsiye ederim. Belki de size uygun bir proje bulabilirsiniz.

Ayrıca yurt dışında yüksek lisans burslarına da göz atabilirsiniz.

Bilgi paylaştıkça çoğalır.