Yüksek lisans başvuru şartları ve sınavları

Yüksek lisans (master) başvuru şartları üniversiteden üniversiteye hatta enstitüden enstitüye değişiklik gösterse de temel olarak bazı belgeler her başvuruda istenmektedir.

Yüksek lisans  başvuru koşulları YÖK’ün hazırladığı Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliği‘ne göre düzenlenir. Bu yönetmelikteki yüksek lisans başvuru koşulları şu şekildedir;

1. Yüksek lisans programına başvurabilmek için adayların, lisans diplomasına ve başvurduğu puan türünde senato tarafından belirlenecek 55 puandan az olmamak üzere ALES puanına sahip olmaları gerekir. Ancak güzel sanatlar fakültelerinin ve konservatuvarın enstitülerdeki anabilim ve anasanat dallarına öğrenci kabulünde ALES puanı aranmaz.
2. Tezsiz yüksek lisans programlarına öğrenci kabulünde, yükseköğretim kurumları ALES puanı aramayabilir, ALES puanı istenildiği takdirde taban puan senatolar tarafından belirlenir.
3. Mezun durumda olan/olabilecek adayların başvurusuna ilişkin esaslar, ALES puanının %50’den az olmamak koşuluyla ne kadar ağırlıkla değerlendirmeye alınacağı ve lisansüstü eğitim-öğretime öğrenci kabulüne dair diğer hususlar senato tarafından belirlenir.
4. Yükseköğretim kurumları yüksek lisans programlarına yalnız ALES puanı ile de öğrenci kabul edebileceği gibi ALES puanına ek olarak lisans not ortalaması, yazılı olarak yapılacak bilimsel değerlendirme ve/veya mülakat sonucunu da değerlendirmeye alabilir.

Yönetmeliğe bakıldığında özetle yüksek lisans başvurularında temel olarak ALES, lisans ortalaması ve bilimsel değerlendirme ve/veya mülakat sınavları istenmektedir. Bu puanların alt limitleri ise üniversitenin senato kararına göre  belirlenir.

Yüksek lisans, tezli yüksek lisans veya tezsiz yüksek lisans olmak üzere iki türde yapılabilir. Hangi tür yüksek lisans yapmak isterseniz başvuru koşullarını önceden incelemeniz yararınıza olacaktır.

Yüksek lisans başvuru tarihleri, her üniversite hatta enstitü için farklı olacağı için yüksek lisansa başvuru yapacağınız enstitünün internet sayfasından duyuruları takip etmelisiniz. Yüksek lisans başvuru duyuruları genel olarak güz ve bahar dönemlerinin sonlarında ilan edilmektedir.

Yüksek lisansa başvuru için istenilen belgeler ve sınavlar

ALES (Akademik Personel ve Lisansüstü Eğitimi Giriş Sınavı)

ALES,

• yüksek lisans ve doktora başvurularında
• öğretim görevlisi, okutman, araştırma görevlisi, uzman, çevirici ve eğitim öğretim planlamacısı kadrolarına yapılacak atamalarda
• bazı yurt dışına lisansüstü eğitim için aday seçimlerinde

istenilen sınavdır.

2024 yılında ALES toplamda üç ayrı oturumda gerçekleştirilecektir.

ÖSYM tarafından belirlenen takvime göre ALES Nisan, Ağustos ve Kasım tarihlerinde gerçekleştirilecektir.

2024 yılı için planlanan ALES başvuru ve sınav tarihlerini aşağıdaki tabloda bulabilirsiniz.

Sınav süresi 150 dakikadır. 2025 yılında ALES başvuru ücretinin 750 TL olması beklenmektedir.

Geç başvuru tarihinde yapılan başvurularda %50 artırımlı ALES başvuru ücreti alınmaktadır.

Sınav başvurusu, bilgi kontrol, değişiklik, düzeltme vb. gibi işlemlerinizi ÖSYM Aday İşlemleri Sistemi üzerinden yapabilirsiniz.

ALES ile ilgili açıklamaları ve duyuruları, ÖSYM Başkanlığının internet sayfasında bulabilirsiniz.

Yüksek lisansa başvuru için yabancı dil sınavları

Bazı üniversiteler yüksek lisans başvuru koşulları arasında yabancı dil sınavı da istemektedir. Yüksek lisans başvurusunda yabancı dil sınavının istenip istenmediğini başvuru yapacağınız ilgili enstitünün internet sitesinde yayınlanan duyurulardan öğrenebilirsiniz.

Yüksek lisans başvuruları için gerekli yabancı dil sınavları arasında,

yer almaktadır.

Eğer ki uluslararası geçerliliği olan İngilizce sınavlarından birine girdiyseniz bu sınav sonuçlarını yüksek lisans başvurularında kullanabilirsiniz. Bu sınav sonuçlarının Türkiye’de yapılan yabancı dil sınav eşdeğerliklerini ÖSYM tarafından hazırlanan tablodan bulabilirsiniz.

Bu sınavlardan hedeflediğiniz puanı alabilme şansını artırmanız için birtakım hazırlık önerilerini uygulayabilirsiniz.

YDS (Yabancı dil bilgisi seviye tespit sınavı)

2013 yılından itibaren ÖSYM tarafından gerçekleştirilen yabancı dil bilgisi seviye tespit sınavı YDS, 2025 yılında Mart ve Kasım aylarında yapılacaktır.

Sınav başvurusunu ÖSYM Aday İşlemleri Sistemi üzerinden yapabilirsiniz. 80 sorudan oluşan YDS’nin sınav süresi 180 dakika olup, 2025 yılında belirlenen YDS başvuru ücreti olan 750 TL‘dir. Geç başvuru tarihinde yapılan başvurularda %50 artırımlı YDS başvuru ücreti alınmaktadır.

Sınav hakkında daha fazla bilgi almak istersiniz ÖSYM’nin internet sayfasını ziyaret edebilirsiniz. Bu sayfadaki sağ menüde sınavın altında bulunan “Sınav Soru ve Cevapları” sekmesini seçerek çıkmış soruların belirli kısmına (%10) ulaşabilirsiniz. Böylece sınava girmeden önce az da olsa ne tür soruların çıkacağını görebilirsiniz. Bunun için sınavın yanındaki “+” simgesine tıklayıp açılır menüdeki “Sınav Soru ve Cevapları” tıklamanız gerekmektedir. Önceki yılların sınavlarına da yılı değiştirerek erişebilirsiniz.

Sınav sonuçlarını ÖSYM sınav açıklama sistemi üzerinden öğrenebilirsiniz. YDS puanınızın sınav tarihinden itibaren 5 yıl geçerliliği vardır. Ayrıca bu sınav sonucunu yabancı dil tazminatı almak isteyen kamu personelleri de kullanabilir.

YDS sadece yüksek lisans başvuruları için değil aynı zamanda,

• Doktora başvuruları
• Öğretim elemanı kadrolarına atamalarda (Araştırma Görevlisi, Öğretim Görevlisi, Uzman, Okutman vs.)
• Doçentlik başvuruları
• TUS (Tıpta Uzmanlık sınavı) ve DUS (Diş Hekimliği Uzmanlık Eğitim Sınavı) başvuruları
• Bazı üniversitelerin hazırlık sınıfı muafiyeti
• Kamu kurumlarında çalışanlara yabancı dil tazminatı
• Kamu personeli adaylarının kurumun talebine göre yabancı dil puanı gereken başvuruları

için de gerekebilmektedir.

e-YDS (Elektronik yabancı dil sınavı)

e-YDS yine ÖSYM tarafından gerçekleştirilen yabancı dil sınavıdır. İçerik, süre, soru sayısı ve geçerlilik süreleri iki sınavda da aynıdır.

YDS, kağıt kalem ile yapılırken; e-YDS, adından da anlaşılacağı üzere elektronik (bilgisayar) ortamında yapılmaktadır.

2024 e-YDS başvuru ücreti 1.500,00 TL olarak belirlenmiş olup tüm diller için geçerlidir.

Sınavlar sadece

• İstanbul (Emniyetevler Mah. Eskibüyükdere Cad. No:3/1 4.Levent Kağıthane )
• Ankara (Özal Bulvarı Çubuk Yolu 1.km 06670 Akyurt)
• İzmir (Alsancak Mahallesi 1480.Sk. No:12, Konak)
• Adana (Çukurova Üniversitesi, Kongre Merkezi Sarıçam)

bulunan sınav merkezlerinde (e-Sınav Merkezi) gerçekleştirilmektedir.

Bu sınavların ÖSYM tarafından belirlenen başvuru ve sınav tarihlerini aşağıdaki tabloda bulabilirsiniz.

İngilizce dışında Farsça, İspanyolca, İtalyanca, Yunanca, Bulgarca dilleri için yapılacak e-YDS için başvuru ve sınav tarihlerini aşağıdaki tablodan bulabilirsiniz.

e-YDS, sınav merkezlerinde bulunan bilgisayarlarda gerçekleştiği için başvurularında belirli sayıda kontenjanlar vardır. Bu yüzden sınav başvuru tarihlerini takip etmeniz kontenjan dışı kalmanızı önlemek için oldukça önemlidir.

e-YDS hakkında detaylı bilgi almak ve duyuruları takip etmek için ÖSYM’nin internet sayfasını ziyaret edebilirsiniz.

YÖKDİL sınavı (Yükseköğretim Kurumları Yabancı Dil Sınavı)

Yüksek lisans başvurusu için dil yeterliliğinizi gösterebileceğiniz bir diğer sınav olan YÖKDİL sınavı YÖK koordinatörlüğünde ÖSYM tarafından gerçekleştirilmektedir.

YÖKDİL sınavının YDS’den farkı Fen Bilimleri, Sağlık Bilimleri ve Sosyal Bilimler alanlarında; Almanca, Arapça, Fransızca ve İngilizce dillerinde yapılmasıdır.

• 2025-YÖKDİL/1 Sınavı, 16 Şubat 2025 tarihinde; İngilizcede Fen Bilimleri, Sağlık Bilimleri ve Sosyal Bilimler alanlarında, Arapçada sadece Sosyal Bilimler alanında yapılacaktır.
• 2025-YÖKDİL/2 Sınavı, 27 Temmuz 2025 tarihinde; İngilizcede Fen Bilimleri, Sağlık Bilimleri ve Sosyal Bilimler alanlarında, Almanca, Arapça ve Fransızca dillerinde sadece Sosyal Bilimler alanında yapılacaktır.

2025 yılında YÖKDİL sınavı için başvuru ve sınav tarihleri aşağıdaki gibidir.

YÖKDİL sınav süresi 3 saat olup 80 sorudan oluşmaktadır. 2025 yılında YÖKDİL sınav ücreti 750 TL olarak belirlenmiştir. Geç başvuru tarihinde yapılan başvurularda %50 artırımlı YÖKDİL başvuru ücreti alınmaktadır.

Sınav sonuçlarının geçerliliği sınavın gerçekleştirildiği tarihten itibaren 5 yıldır.

Sınav başvuruları ÖSYM Aday İşlemleri Sistemi üzerinden yapılmaktadır.

YÖKDİL sınavı hakkında duyurular ve detaylı bilgiler için ÖSYM’nin sayfasını ziyaret edebilirsiniz.

YÖKDİL de YDS gibi sadece yüksek lisans başvuruları için değil aynı zamanda,

• Doktora başvuruları
• Öğretim elemanı kadrolarına atamalarda (Araştırma Görevlisi, Öğretim Görevlisi, Uzman, Okutman vs.)
• Doçentlik başvuruları
• TUS (Tıpta Uzmanlık sınavı) ve DUS (Diş Hekimliği Uzmanlık Eğitim Sınavı) başvuruları
• Bazı üniversitelerin hazırlık sınıfı muafiyeti

için kullanılabilmektedir.

e-YÖKDİL

YÖK koordinatörlüğünde ÖSYM tarafından yapılacak yeni bir sınav olan e-YÖKDİL 2022 yılında uygulanmaya başlamıştır.

Eylül 2021 yılında ÖSYM başkanı Halis Aygün tarafından

“Hedeflerimizden biri de elektronik sınav sayısını ve çeşitliliğini artırmak. Bu kapsamda YÖKDİL sınavını basılı ortamda gerçekleştirmeye devam ederken aynı zamanda elektronik ortamda da uygulamayı planlıyoruz. e-YÖKDİL için çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Önümüzdeki yıl e-YÖKDİL‘i elektronik sınav merkezlerimizde uygulamaya başlayacağız.”

şeklinde bir açıklamada bulunmuştu.

Bu açıklamaya göre tıpkı YDS’nin elektronik ortamda gerçekleştirilen sınavı gibi YÖKDİL sınavının da elektronik ortamda e-YÖKDİL olarak 2022 yılından itibaren gerçekleştirilmeye başlanmıştır. Böylece kısıtlı sayıdaki kontenjana sahip e-YDS’nin yükü az da olsa hafifletilmesi olanak sağlanmıştır.

e-YÖKDİL sınavı 2024 yılında sadece Mayıs ayında gerçekleştirilecek olup bilim dallarına göre başvuru ve sınav tarihi aşağıdaki gibidir. 2024 yılında e-YÖKDİL sınavı ücreti 950 TL olarak belirlenmiştir.

e-YÖKDİL hakkında ÖSYM’nin yapacağı açıklamalara ÖSYM’nin sayfasından ulaşabilirsiniz.

Üniversite tarafından yapılacak yabancı dil yeterlilik sınavları

Bazı üniversitelerde yüksek lisans başvurularında dil yeterlilik belgesi bulunmayan adaylar için dil yeterlilik sınavı yapılmaktadır. Bu sınavlara başvuru yapabilmek için üniversitelerin duyurularını takip etmeniz gerekmektedir.

Yüksek lisansa başvuru için diğer belgeler

• Yüksek lisansa başvuru yapabilmeniz için lisans mezunu ya da kayıt tarihinde mezun durumda olmanız gerekmektedir. Lisans diplomasının ya da geçici mezuniyet belgesinin verilen üniversiteden alınmış onaylı örneği veya noter onaylı fotokopisi ile başvurunuzu yapabilirsiniz.
• Lisans not dökümü (transkript) 4’lük veya 100’lük sistemde istenilebilir. Eğer ki henüz mezun değilseniz, başvuru yapacağınız dönemden bir önceki dönem sonuna kadar olan notlarını içeren not döküm belgesini kullanabilirsiniz.
• Bazı yüksek lisans başvurularında sizden tavsiye mektubu da istenebilir.
• Erkek adaylar için askerlikle ilişiksiz belgesi istenmektedir.
• Son zamanlarda çekilmiş vesikalık fotoğrafınız da başvuru belgeleri arasında yer almalıdır. Fotoğraf sayısı başvuracağınız enstitünün yüksek lisans başvuru koşulları arasında belirtilir.
• Eğer ki çalışıyorsanız kurumunuzdan izin belgesi almanız gerekir.
• Bu belgeler dışında başka belgeler de istenilebilir. Bu yüzden yüksek lisans başvuru yapacağınız enstitünün internet sayfasından takip etmeniz önemlidir.

Bilimsel değerlendirme ve/veya mülakat sınavları

Yüksek lisans başvuru sonrası başvurmuş olduğunuz programın ilgili jüri üyeleri tarafından hazırlanan yazılı sınav ve/veya sözlü mülakata girmeniz gerekmektedir. Buradan alacağınız puan değerlendirme puanınıza eklenir. Bu puanlar sıralanarak kontenjan sayısı kadar öğrenci alımı yapılır.

Yazılı sınav ve/veya sözlü mülakat tarihleri için sizinle iletişime geçmeyebilirler. Bu durum, sizin sınav veya mülakat için seçilmediğiniz anlamına gelmez. Enstitünün duyurularını takip etmeniz sizin yararınıza olacaktır.

Yüksek lisans akademik kariyer için atılan ilk adımdır diyebiliriz. Türkiye’de yüksek lisans başvurusu yapabilmeniz için gerekli şartları ve sınavları sizlerle paylaştım.

En başta da belirtildiği gibi yüksek lisans başvuru şartları ve istenilen belgeler üniversiteden üniversiteye değişmektedir. Başvuru için uygun aday olup olmadığınızı öğrenmek için başvuru yapacağınız enstitünün internet sayfasındaki duyuruları takip etmelisiniz.

Bunun dışında yurt dışında yüksek lisans yapmayı düşünüyorsanız Türkiye’de yapılan yabancı dil sınavları yerine uluslararası geçerliliği olan İngilizce sınavlarına girmeniz gerekir.

Türk öğrencilerine yurt dışında yüksek lisans bursları verilmektedir. Bu bursları inceleyerek size uygun olan bursa başvuru yapabilirsiniz.

Bilgi paylaştıkça çoğalır.